1. Người đột quỵ nên ăn yến
Người đột quỵ nên bổ sung yến vào chế độ ăn uống. Bởi yến được coi là một thực phẩm bổ dưỡng, phù hợp và an toàn cho người sau đột quỵ. Khác với nhiều loại thực phẩm khác, yến không chứa các thành phần cấm kỵ cho người bệnh đột quỵ như hàm lượng chất béo, đường và muối cao. Ngược lại, yến chứa nhiều dưỡng chất quan trọng, bao gồm protein, axit amin, khoáng chất và các nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là trong giai đoạn phục hồi sau đột quỵ [1].
Dưới đây là bảng thành phần dinh dưỡng có trong yến [2]:
| Dưỡng chất | Hàm lượng tác dụng |
| Protein | 45 – 55% |
| Axit Amin | |
| Valin | 4.12% |
| Leucine | 4.56% |
| Isoleucine | 2.04% |
| Threonine | 2.69% |
| Methionine | 0.46% |
| Phenylalanine | 4.50% |
| Lysine | 1.75% |
| Trytophan | 0.7% |
| Axit aspartic | 4.69% |
| Histidine | 2.09% |
| Glycine | 1.99% |
| Cystine | 0.49% |
| Alanine | 1.4% |
| Serine | 1.87% |
| Proline | 5.27% |
| Tyrocine | 3.58% |
| Glutamic | – |
| L-arginine | – |
| Khoáng chất | |
| Cu | 5.87% |
| Fe | 27.9% |
| Zn | 1.88% |
Nếu sử dụng yến đúng cách, yến có thể hỗ trợ người bệnh đột quỵ hạn chế tối đa các biến chứng hoặc tái phát đột quỵ. Bên cạnh giá trị dinh dưỡng, yến còn có ưu điểm là dễ chế biến thành các món ăn mềm, lỏng, dễ hấp thụ và tiêu hóa. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người sau đột quỵ, bởi đây là những đối tượng gặp khó khăn trong việc nhai nuốt do bị cứng hàm hoặc yếu cơ. Yến có thể được chế biến thành cháo, súp, hoặc nước yến, giúp người bệnh dễ dàng hấp thụ dưỡng chất cần thiết mà không gây áp lực lên hệ tiêu hóa [1].
Vì thế, người bị đột quỵ nên ăn yến để tăng cường sức khỏe tổng thể cũng như hạn chế các biến chứng sau đột quỵ.
2. Lợi ích tuyệt vời của yến đối với người đột quỵ
Yến được biết đến như một loại “thần dược” với nhiều dưỡng chất quý giá, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là cho người đang trong quá trình phục hồi sau đột quỵ:
- Giảm lượng đường trong máu: Yến chứa các axit amin thiết yếu như arginine, glycine và taurine được cho là có khả năng hỗ trợ giảm lượng đường trong máu bằng cách tăng cường độ nhạy cảm insulin và cải thiện quá trình chuyển hóa glucose, từ đó hạn chế mắc bệnh tiểu đường – một yếu tố nguy cơ chính gây ra đột quỵ [3].
- Hạ huyết áp: Yến được cho là có tác dụng hỗ trợ giảm huyết áp nhờ khả năng giãn mạch và tăng cường lưu thông máu. Điều này đặc biệt quan trọng đối với người sau đột quỵ, vì huyết áp cao là một yếu tố nguy cơ chính gây ra đột quỵ và cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sau đột quỵ [3].
- Tăng cường hệ miễn dịch: Yến giàu vitamin và khoáng chất như vitamin B1, B2, canxi, sắt… Những dưỡng chất này được cho là có tác dụng hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và các tác nhân gây hại, từ đó giảm nguy cơ biến chứng sau đột quỵ như huyết áp cao, tiểu đường, tim mạch,… [3]
- Cải thiện tâm trạng: Yến có chứa Tryptophan – hợp chất có tác dụng kích thích sản sinh serotonin, giúp người bị đột quỵ điều hòa tâm trạng, giảm stress và có giấc ngủ ngon hơn, hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể và ngăn ngừa bệnh tật [1].
- Bổ sung năng lượng và dinh dưỡng: Yến giàu protein, vitamin và khoáng chất thiết yếu, là nguồn dinh dưỡng dồi dào giúp bồi bổ sức khỏe và tăng cường sức đề kháng cho người sau đột quỵ. Điều này cũng giúp người bệnh có thêm năng lượng để phục hồi và chống lại bệnh tật [3].
3. Liều lượng và thời điểm nên ăn yến cho người đột quỵ
Việc bổ sung yến sào cho người sau đột quỵ cần được thực hiện đúng cách và liều lượng phù hợp để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh những tác hại không mong muốn.
- Liều lượng: Người bệnh sau đột quỵ nên sử dụng yến sào với liều lượng vừa phải, khoảng 4g yến sạch mỗi lần và khoảng 1 – 2 lần mỗi tuần [4].
- Thời điểm sử dụng: Thời điểm lý tưởng để sử dụng yến là vào buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 1 tiếng hoặc buổi sáng trước khi ăn khoảng 30 phút [4].
4. Các lưu ý khi ăn yến cho người đột quỵ
Mặc dù yến được xem là một loại thực phẩm bổ dưỡng nhưng người đột quỵ cần lưu ý một số điểm quan trọng sau để đảm bảo an toàn sức khỏe [1]:
- Yến không phải là thuốc: Yến chỉ là thực phẩm bổ sung, hỗ trợ quá trình phục hồi, không thể thay thế thuốc điều trị đột quỵ. Vì thế trước khi sử dụng yến, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị.
- Lựa chọn yến có nguồn gốc rõ ràng: Lựa chọn yến có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo chất lượng để tránh mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người bị đột quỵ.
- Chế biến yến thành thức ăn dễ tiêu hóa: Nên chế biến yến sào thành các món ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa như cháo yến, súp yến để người bệnh dễ tiêu hóa cũng như hấp thu dưỡng chất.
- Tránh kết hợp với nhân sâm: Không nên kết hợp yến với nhân sâm cho người vừa tỉnh dậy sau đột quỵ hoặc người có tiền sử cao huyết áp, vì sự kết hợp này có thể làm tăng huyết áp, gây nguy hiểm cho người bệnh. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi kết hợp bất kỳ loại thực phẩm chức năng nào.
- Kết hợp với chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh: Việc sử dụng yến chỉ là một phần trong quá trình phục hồi. Người bệnh cần kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên và tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.
